Waarom geloven mensen in een god? En waarom geloofde ik zelf vroeger in een god? Ik heb er eens over na zitten denken, en het enige antwoord dat ik hier op heb, is dat je het geloofd, omdat je dit (van jongs af aan) aangeleerd hebt gekregen. Dat is echter geen reden om in een god te geloven. Wat zijn dan redenen om in een god te geloven? Ik heb eens op internet gezocht naar redenen om in god te geloven, en wat ik vond was bedroevend. Zo heb ik gezocht.
Ik begin met een lijst van 17 redenen die ik vond op de EO Visie site. Zoals ik al schreef, bedroevend. Voor de meeste redenen geldt dat je eerst moet geloven, als je het nog niet gelooft, zijn dit dus geen redenen om wel te geloven. Ik pak de eerste er even uit: "1. ‘Omdat het waar is – God bestaat gewoon, ook al helpt het me niets.’". Je moet eerst in die God geloven, om te kunnen beweren dat deze bestaat. Punt twee vind ik dan nog wel een grappige, "2. ‘Het is mijn natuurlijke drang te geloven, zo ben ik nu eenmaal.’". Denk dat er veel mensen zijn die dingen die ze horen in eerste instantie geloven, echter is dat nog geen reden om het ook echt te geloven. Waarom gelooft deze persoon bijvoorbeeld niet in Zeus, Thor en Wodan, terwijl hij aangeeft deze natuurlijke drang te hebben om te geloven?
Dan komen er weer veel redenen, die van geloof uitgaan, weer cirkelredenaties dus. Dan worden nog ethiek, moreel en moraal genoemd, alsof je moet geloven om ethisch en moreel te zijn. "11. ‘Om klaar te zijn voor de nieuwe aarde – dan lijk ik al een beetje op wat er komen gaat.’", what the fuck, een nieuwe aarde? Dat moet je dan eerst geloven, en kan dus ook geen reden zijn om het te gaan geloven. En waarom zou die god het dan niet gelijk op deze aarde goed hebben kunnen opzetten? Deze God zag toch dat het goed was? O, ja, het was natuurlijk de mens en zijn vrije wil. Nou god, daar is maar één oplossing voor, hersenloze robots neerzetten op die nieuwe aarde. Wat een bedroevende lijst zeg.
En nog eens 20 redenen van die zelfde persoon, deze lijst is eveneens bedroevend, van vriendschappen aangaan, wordt dit vertaald naar de vriendschap aangaan met het onzichtbare vriendje in de lucht. Ook daar moet je eerst in geloven, en kan dus nooit een reden zijn om te gaan geloven. In het normale leven noemt men dat een denkbeeldige vriend, en ja, ook volwassenen hebben die soms. Geloof in een god is hier een vorm van.
Dan staat er een lijst van 4 items in Filosofie, hopelijk is dat wat beter. Nou, dat valt ook tegen. Het Kalam-kosmologisch godsbewijs, zucht, als alles een oorzaak heeft, wat is dan de oorzaak van die god? Als god geen oorzaak heeft, dan heeft dus niet alles een oorzaak, en is de statement ongeldig. Tevens, waarom zouden we die oorzaak van het universum niet het Vliegend Spaghettimonster noemen? Het godsbewijs van Anselmus, o nee, weer een soort cirkelredenatie, je moet god eerst als het aller hoogst denkbare zien. Ik denk niet dat ik een waandenkbeeld als allerhoogste kan zien. Tevens zijn dingen in je fantasie vaak perfecter dan in de realiteit, en daarmee zou niet bestaan wel eens perfecter kunnen zijn, dan wel bestaan.
Het klokkenmaker-argument, ook hiervoor geldt, dat de ontwerper wel erg complex moet zijn, om complexe zaken te kunnen ontwerpen, dus waar is de ontwerper van die ontwerper, en waar is dan de ontwerper van de ontwerper van die ontwerper, ad infinitum. Tevens is het al duidelijk dat het proces van evolutie tot complexe structuren kan leiden, zo ook voor het oog. Dan als laatste, "De gok van Pascal", dus dat je eigenlijk alleen gelooft om in de hemel te komen, of niet in de hel te komen. Maar wacht, dat zijn christelijke begrippen, maar wat als het nu niet de christelijke God was, die bleek te bestaan, maar een andere god. Goden worden nogal boos, als je in het verkeerde denkbeeldige vriendje geloofde! Wat dat betreft kan je dan toch echt beter in geen god geloven, dan in de verkeerde god. En, hoe oprecht is het geloof, als dit alleen maar dient om misschien in de hemel en/of hopelijk niet in de hel te komen? Zou die god zo'n onoprecht geloof wel waarderen?
Nee, nog steeds geen redenen om te geloven. Dan nog reden om in god te geloven. Dat begint met verliefdheid, ja, maar diegene waarop je verliefd bent, is een persoon van vlees en bloed. En nee, ik merk niets van een god, en hoe moet je dat merken? Ook hier moet je eerst geloven, dat is dus geen reden om te gaan geloven. Waarom zou je een brief schrijven aan iemand, waar je niet in geloofd dat deze bestaat? Sommige kinderen schrijven brieven naar sinterklaas of de kerstman, maar alleen als ze daarin geloven. Een kind dat niet geloofd in sinterklaas zal geen brief naar sinterklaas schrijven. Als deze dat op aandringen wel doet, en het kind krijgt een cadeautje wat in de brief gevraagd is, dan weten we eigenlijk wel dat dit cadeautje via een andere weg (bijvoorbeeld de ouders) bij het kind terecht kwam. Ach ja, als iemand voor genoeg dingen bid, dan zal vast wel iets uitkomen, niet via een god maar door toeval of ander toedoen. Door een confirmatie bias zou iemand dan kunnen concluderen dat het werkte, maar dan vergeet men rekening te houden met alle gebeden die niet verhoord werden.
Dan vind ik nog Het is wél redelijk om in God te geloven, maar hier vind ik dezelfde punten die in Filosofie genoemd worden, en waarvan al lang duidelijk is dat dit geen geldige redenaties zijn. Er wordt aangegeven "In ons werelddeel is atheïsme een vrij recent verschijnsel.", ja, wat verwacht je dan, atheïsme werd onderdrukt, was je atheïst en uitte je dat, dan kon dat je kop kosten. Zo koste het ook Thomas Aikenhead in 1697 z'n leven door ophanging (slechts 20 jaar oud). Uitingen van atheïsme werd al snel aangeduid als godslastering, in Nederland is godslastering pas per 1-3-2014 afgeschaft. Geen wonder dus van die neutrale enveloppe.
Dan wordt er nog aangehaald dat geloven de norm was, maar als de machthebbers tijden lang iedereen op een vergelijkbare wijze aan de heroïne zou krijgen, dan zou heroïne de norm zijn, en niet aan de heroïne als abnormaal gezien worden. En als historicus vergeet deze man gewoonweg even de kerstening, zeg maar de christelijke vorm van islamisatie, het wordt dan ook wel christianisatie genoemd. Er wordt ook nog over neerzien op gelovigen gesproken, het heeft voor mij niets met neerzien op gelovigen te maken, ik weet wat het is om gelovig te zijn.
Wat wel een mogelijk redenatie is, is het vergelijk met het geloof in een god, met het 'geloof' dat er buitenaardse beschavingen bestaan. Maar waarom zou je dan niet gelijk in meerdere goden geloven? Dit is eigenlijk geen reden om te geloven, maar meer een redenatie om het geloof wel als redelijk te zien. Echter gelooft men in bijvoorbeeld God (die uit de bijbel), met de daaraan behorende verhalen, dat wordt met deze gedachtegang niet redelijk gemaakt, net zoals het niet redelijk is om te geloven in buitenaardse wezens die hier op aarde van alles uitspoken.
Er is ook een groot verschil, tussen het waarschijnlijk achten dat er buitenaardse beschavingen zijn, en het geloof in een godheid of in goden. We weten dat er in het heelal minimaal één beschaving is, dat is onze aardse beschaving. We weten dus dat er beschavingen kunnen zijn in het heelal. Gezien de gegevens die wij hebben over het heelal, en een schatting van op hoeveel plekken er eventueel leven mogelijk zou kunnen zijn, het aantal sterren, en onze kennis over het bestaan van exoplaneten, kunnen we een schatting maken van mogelijke buitenaardse beschavingen. Het heelal is echter heel groot, en beschavingen kunnen zich zelf vernietigen, of mogelijk nooit uitgroeien tot beschavingen die signalen de ruimte in kunnen sturen, dus detectie kan lastig worden, en we zoeken ook nog niet zo lang. Van goden weten we van de zo'n +/- 4000 goden dat die bedacht zijn, om zo de wereld te verklaren, en dat die niet bestaan.
Persoonlijk kan ik wel beredeneren dat de kans groot is dat er buitenaardse beschavingen kunnen/zullen zijn, met de kennis die we nu hebben, echter zou ik dat geen geloof noemen. Voor een god is het anders, er zijn geen enkele aanwijzingen voor het bestaan van goden. Denken dat het universum met een god waarschijnlijker is, dan zonder een god, is een Conjunction fallacy. Op z'n best zou deze redenatie het redelijk maken om agnostisch voor één of meerdere godheden te zijn, zonder enige invulling te geven aan die godheden. Dus zeker niet de invulling van God, Allah, Jahwe of de Onzichtbare Roze Eenhoorn.
Er is dus geen enkele reden om te geloven. Mensen geloven omdat ze het geloof aangeleerd hebben gekregen, meestal in de jeugd, dat gold voor mij ook zo. In de religieuze ideeën zitten veel elementen ingebakken om mensen bij het eenmaal aangeleerde geloof te houden. Veel van die zaken komen terug als argumenten om te geloven, maar als je er eerlijk naar kijkt, zijn dit geen argumenten om te gaan geloven, omdat je er eerst in moet geloven. Het zijn geloofsideeën die vooral bedoeld zijn om de eenmaal bekeerde/geïndoctrineerde gelovigen bij het geloof te houden. Voorbeelden zijn, naar de hemel gaan, en naar de hel gaan voorkómen, dit zijn de spreekwoordelijke wortel en de stok van religie.